آیا تاکنون به طرز قرارگیری پنجره خانههای محله خود دقت کردهاید؟ اوج نگرانی در نصب پنجره خانهها، کاهش دید افراد بیرون از خانه است که مبادا ساکنین خانه را با زیر جامه مشاهده کنند مخصوصاً در کشور ما که پنجره خانههای شهری در ارتفاع مناسب نصب میگردد تا نسبت به خانههای روبرو یا کلاً بیرون از خانه دید کافی نداشته باشند. ولی مسئله فقط پوشیدگی و کاهش دید نیست.
پیدا کردن راهکار مناسب برای نصب پنجره بنا بر چند دلیل مهم است: آنها به شما کمک میکنند تا بهتر بخوابید، خانه شمارا مکان بهتر و راحتتری برای زیستن میکنند و به شما کمک میکنند تا در مصرف انرژی صرفهجویی کنید. آیا میدانستید یافتن راهکارهای مناسب و نصب صحیح پنجره به شما کمک خواهد کرد تا هرماه مبلغ قابلتوجهی از قبضهای برق و گاز شما کاسته شود؟ با سرمایهگذاری مناسب روی یافتن راهکار مناسب در نصب پنجره متناسب با محل سکونت و محیط اطرافتان میتوانید از هدر رفتن گرمای داخل منزل در زمستان جلوگیری کنید و همچنین در فصل گرم تابستان، خانه را خنکتر نگهدارید. با چارهاندیشیهای مناسب در نصب پنجره همچنین میتوان در طول روز از نور کافی بهرهمند شد بنابراین در مصرف انرژی الکتریکی بسیار صرفهجویی خواهد شد.
در ادامه مطلب با من باشید تا ببینیم بهترین راهکار و روش معقول برای نصب پنجره در ساختمان چیست.
علاوه بر کاهش دید منزل، یافتن راهکار مناسب در نصب پنجره دو عملکرد اولیه و اساسی دیگر را نیز پشتیبانی میکند: کنترل نور و کنترل دما در یک اتاق. عملکرد اصلی که در یافتن این راهکار باید مدنظر قرار گیرد، کنترل نور است. شاید خوشتان نیاید که اول صبح که در اوج خواب شیرین هستید، اتاقتان با نور خورشید روشن شود. یا ممکن است هنگام شب، نور زیبای ماه یا چراغهای کوچه و خیابان از خوابیدن شما جلوگیری کنند. یا شاید شما یک بچه کوچک بیشازحد پرانرژی دارید که صبحها با نور خورشید از خواب برمیخیزد درحالیکه خوابیدن او تا لنگ ظهر برایتان غنیمت است. درواقع راهکارهای تاریک کننده اتاق بانام “سایههای خاموشی” وجود دارند که میتوانند از قسمت اعظم نور مرئی که به داخل میتابند جلوگیری به عملآورند. راهکارهایی مانند راهکار هانتر داگلاسمیتواند نور شدید خورشید را در اتاق، پخش و پراکنده کند. این راهکار، از خاموش کردن چراغ طبیعی و روشنایی مبتنی بر برق جلوگیری میکند. دیافراگمها یا شاترها، نور ورودی را اغفال میکنند. ولی این راهکارها همه، تأثیرهای متفاوتی بر دمای محیط اتاقدارند بنابراین بسیار مهم است تا به نوع, مکان و موقعیت پنجره اتاقهایتان قبل از نیاز به انتخاب راهکار مناسب، بهخوبی فکر کنید.
کنترل نور پنجره و اینکه چقدر اشعه خورشید به داخل اتاق بتابد، رابطه مستقیم دارد با دمای اتاق. تابش مستقیم نور خورشید به داخل یک اتاق از طریق یک پنجره بزرگ، بهسرعت منجر به بالا رفتن دمای داخل اتاق میگردد که به آن “بهرهی گرمای خورشیدی” میگوید. بهره گرمای خورشیدی در یک زمستان سرد میتواند مزیت بسیار خوبی باشد زیرا شما دیگر مجبور به استفاده از وسایل گرمایشی در برخی از ساعات نخواهید بود. ولی این خلافِ چیزی است که شما در تابستان به آن نیاز دارید یعنی وقتی سعی بر خنک نگهداشتن اتاق خود دارید. راهکار مناسب در نصب پنجره به شما کمک خواهد کرد تا جلوی تابش نور خورشید را در تابستان یا هر زمان دیگر که به نور احتیاج ندارید بگیرید درحالیکه در زمستان قضیه برعکس خواهد شد. سایهبان، پرده، کرکره، نرده، طاقنما یا حتی فیلمهای برچسبی، همه از راههای مؤثری هستند که بهواسطه آنها میتوان میزان ورود اشعه خورشید به داخل اتاق را کنترل کرد.
یک مورد دیگر که باید حتماً ساکنان مناطق سردسیر در نظر گرفته شود، عایقبندی پنجره است. درحالیکه تابش نور خورشید در فصل سرما یک عامل بسیار خوشایند است، هدر رفتن گرما از طریق هدایت و همرفت یک عامل نامطلوب است. هرچه پنجره قدیمیتر یا نازکتر میشود، این موضوع اهمیت بیشتری پیدا میکند. هدر رفتن گرما در شب، بحرانیتر نیز میشود زیرا در آن هنگام، خورشیدی نیست تا جبرانکنندهی تلفات گرما از طریق پنجره باشد. اگر عکسهای حرارتی یک منزل در شب را مشاهده فرمایید، واقف بر این موضوع خواهید شد که گرمای قابل توجهی از طریق پنجرهها از دست میرود. در زیر، یک عکس حرارتی از یک خانه را مشاهده میفرمایید. قسمتهای قرمز، بیشترین گرما را هدر میدهند.
گرما میتواند مستقیماً از طریق پنلهای شیشهای و همچنین درزها و حاشیههای پنجره هدر رود. از طریق راهکارهای مناسب عایقبندی در نصب پنجره میتوان هرگونه تلفات حرارتی از طریق پنجره را کاهش داد. همانطور که میدانید، بهترین راه برای عایقبندی پنجره، استفاده از شیشههای دوجدارهای است. استفاده از پرده با جنس پارچه ضخیم نیز نقش بسزایی در عایقبندی دارد ولی متداولترین راهکار برای عایقبندی، استفاده از سایبان یا شید(shade) از نوع لانهزنبوری است که در قسمت بعد، چند تصویر از آنها را مشاهده میفرمایید. این پردهها باید بهگونهای نصب گردند تا هوا را در سلولی که بین خود و پنجره تشکیل دادهاند، حبس کنند. اینگونه پردهها میتوانند کارآمدترین نوع در بین پردهها باشند. این پردهها هرگونه پنجره از نوع قوسدار، دایرهای زاویهدار و نورگیر را باید پوشش دهند. شرکت دکوریو اینگونه پردهها را با جنس پارچههای مختلف، رنگ و انواع مختلف نصب میکند. اینگونه پردهها را بانام “پرده سلولی” نیز میشناسند. این پردهها در سال ۱۹۸۵ توسط هانتر داگلاس اختراع شدند. صاحبان منازل میتوانند با نصب پردههای سلولی، در فصلهای سرد سال در مصرف انرژی بسیار صرفهجویی کنند و هزینههای خود را کاهش دهند. البته پردهها ازنظر زیباییشناسی نیز مهم هستند و مالکان در انتخاب رنگ و نوع پرده حتماً باید به رنگ محیط نیز توجه کنند.
لیستی از تمامی پنجرهها، شرایط محیطی هر پنجره در هر اتاق و همچنین نیاز و دغدغهتان برای هر اتاق را مهیا کنید. مثلاً فلان اتاق رو به شمال است و رو به خیابان، فلان اتاق در تابستان بسیار روشن و داغ میشود و نیازمند پوشش مناسب در طول روز است و… . حین یافتن راهکار مناسب، مسائلی که باید حتماً در نظر گرفته شود این است:
جهتگیری یک خانه نسبت به خورشید، تأثیر بسیار زیادی بر هزینههای سرمایش و گرمایش خانه دارد که اکثر هزینههای ناشی از انرژی خانه ناشی از این مسئله میشود. درحالیکه برخی از افراد هزینه و وقت بسیاری صرف عایقبندی و تقویت دستگاههای گرمایش و سرمایش میکنند، یکی از راحتترین موارد برای بهبود سرمایش و گرمایش ساختمان، یافتن استراتژی مناسب برای پرده و پنجره است. باید به این موضوع اندیشید که خورشید در طول روزهای سال، چه مسیری را طی میکند. آیا پنجرههای خانه شما بیشتر از دیگر خانهها در معرض تابش نور خورشید است؟ مثلاً اگر پنجره اتاق شما در هنگام صبح بیشترین نور خورشید را وارد اتاق میکند (رو به شرق) و شما فرد سحرخیزی هستید و عاشق روشنایی صبح هستید، لازم نیست در مورد پرده وسواس زیادی به خرج بدهید، یک پرده شید ساده کفایت میکند. اگر پنجره اتاق رو به غرب باشد و هنگام غروب بیشترین نور خورشید را وارد منزل کند، درصورتیکه خانه در مناطق سردسیر باشد که بسیار عالی است ولی درصورتیکه خانه در مناطق گرمسیر باشد حتماً باید از سایبان و پرده مناسب استفاده کرد. پنجرههای رو به شمال، کمترین بهره را از نور خورشید میبرند و بیشترین پتانسیل برای از دست دادن گرما را دارند.
پردههای تزئینی یا دراپری (یا drapes) آویخته پارچهای از یک میله یا تکیهگاه است. دراپری، روش بسیار خوبی برای عایقبندی در زمستان است زیرا مانند یک فرش عمل میکنند(!) و از خانه در برابر از دست دادن گرما محافظت میکنند. در تابستان نیز دراپری یک وسیله خوب برای جلوگیری از تابش نور خورشید به داخل منزل است. دراپری بیشتر با آرایهگری (دکوراسیون) سنتی و کلاسیک همخوانی دارد و برای اتاقها، لطافت و گرما را به ارمغان میآورد. میتوان گفت دراپریها عمودی رایجترین نوع پرده در منازل هستند ولی نوع افقی این پردهها بسیار کمتر مشاهده میشود که در زیر تصاویر آنها را مشاهده میکنید:
شیدها پردههایی هستند که بهطور عمودی به پایین یا بالا حرکت میکنند. البته در ایران من پردهای تاکنون ندیدهام که رو به پایین هم حرکت کند. شیدهای غلتکی (roller shades) ، پردههای رومی یا ویگنت (vignette) و پردههای لانهزنبوری یا سلولی که در موردش بحث شد، از انواع پردههای شید میباشند.
همانطور که پیشتر در این مطلب ذکر شد، شیدهای لانهزنبوری میتوانند با گرمتر نگهداشتن اتاق در زمستان و خنکتر نگهداشتن آن در تابستان، بهترین انتخاب برای کسانی باشند که دغدغه انرژی دارند و همچنین میخواهند بدون استفاده از سیستمهای مکانیکی گرمایش و سرمایش، کنترل بهتری روی دمای داخل اتاق داشته باشند. این پردهها بهطور قابل توجهی روند انتقال نور خورشید و تلفات حرارتی را کاهش میدهند. با استفاده ازاینگونه پردهها، درواقع ارزش R پنجره از ۳.۵ (برای یک پنجره معمولی) به نزدیک ۷ افزایش پیدا میکند. ارزش R بیانگر مقاومت حرارتی مورداستفاده در صنعت سازه و ساختمان است و برای اطلاعات بیشتر در این مورد میتوانید به ویکیپدیا مراجعه فرمایید.
شاتر، بهرهجویی از موادی همچون پلاستیک یا چوب است که میتواند باز باشد یا توسط یک میله یا ریسمان، کامل بسته شود. کرکرهها در تمامی آبوهواها جذابیت خاص خود را دارند. شاترها عایقهای خوبی در فصل زمستان هستند.
بلایندها، اصولاً عایق خوبی نیستند بنابراین، گرمترین گزینه برای زمستان نیستند. بااینحال، مانند شاترها، بلایندها نیز بهخوبی نور را کنترل میکند. به خاطر همین موضوع این پردهها در مناطق گرم و روشن مانند جنوب و جنوب غرب کالیفرنیا استفاده میشوند، جایی که مردم نیاز به کنترل دقیق نور در طول سال دارند.
فیلم ها یا غشاهای پنجره نوعی راهکار همیشگی و دائم هستند و در پنجرههایی مورداستفاده قرار میگیرند که به دلیل شکل، سایز یا محل قرارگیریشان، امکان پوشش آنها توسط شید یا شاتر امکانپذیر نیست. گاهی این راهکار در کنار دیگر راهکارها مورداستفاده قرار میگیرد تا بازده انرژی پنجره به بیشترین حد خود برسد. فیلمها اصولاً از جنس پلیاستر با قابلیت چسبندگی هستند و حفاظت، ظاهر و کنترل نور پنجره را ارتقا میبخشند. وقتی اشعه خورشید به پنجره برخورد میکند، فیلم پنجره بهعنوان یک صفحه خورشیدی عمل میکند تا از عبور اشعه ماوراءبنفش جلوگیری کند درحالیکه عبور نور و گرما را نیز کنترل میکند. معروفترین پوشش پنجره ، Low-E یا نشر-کم هست. فیلمهای پنجره اصولاً در اتومبیلها یا ساختمانهای تجاری به چشم میخورند ولی گاهی در پنجره خانههای شخصی نیز استفاده میشود.
سایبانها راهکاری هستند که اکثراً توسط مغازههای ایران و همچنین خانههای پاریس مورداستفاده قرار میگیرد. سایبانها یک وسیله کارآمد در کنترل بهره حرارتی خورشید هستند زیرا در تابستان، جلوی نور خورشید را میگیرند ولی به خورشیدی زمستانی اجازه تابش به داخل را میدهند. سایبانهایی که روی پنجرههای رو به جنوب نصب میگردند در فصل تابستان، بهره حرارتی را تا میزان ۶۵ درصد کاهش میدهند و آنهایی که روی پنجرههای رو به غرب نصب میگردند، بهره را تا میزان ۷۷ درصد کاهش میدهند. سایبانهایی که قابلیت بسته شدن دارند، در زمستان بسته میشوند تا امکان ورود نور خورشید به داخل را فراهم کنند.
شاید کمی مضحک به نظر برسد که از درختان، تحت عنوان راهکار مناسب برای پنجره نام ببریم ولی حقیقت این است که درختانی که در کنار پنجرههای رو به جنوب رشد میکنند نیز مانند یک سایبان برای پنجره عمل میکنند. در تابستان، با برگها و شاخههای انبوه خود جلوی نور خورشید را میگیرند ولی در زمستان، شاخههای بیبرگ آنها در برابر عبور نور خورشید مقاومت کمتری میکنند و اجازه میدهند تا نور عبور کند.
راهکارهای مناسب نصب پنجره در دهههای اخیر پررنگتر شدهاند و با افزایش اهمیت انرژی، مهمتر نیز میشوند. در عکسهای قبل، شیدهایی را مشاهده فرمودید که امکان بالا و پایین رفتن به هر نحوی را دارند و در موقعیت موردنظر کاربر قرار میگیرند. بنابراین برخلاف پردههایی که در حال حاضر در ایران وجود دارند، علاوه بر حفظ حریم خصوصی و دید از فضای خارج، میتواند نمای زیبای آسمان را برای داخل منزل فراهم کنند. پردههای بدون بند، از دست کودکان و حیوانات خانگی در امان هستند. پردههای موتوری، تنها با یک کلید روی دورفرمان (ریموت کنترل) پایین یا بالا میروند.
پردهها میتواند بهواسطه یک آی پد، آیفون یا گجتهای آندرویدی قابلکنترل باشند و همچنین میتوانند طوری برنامهریزی شوند تا با زاویه تابش خورشید خود را تنظیم کنند. پردهها همچنین میتوانند به سیستمهای اتوماسیون خانگی متصل شوند تا حتی وقتی کسی در خانه نیست، متناسب با نور آفتاب تنظیم شوند. حسگرهای حرارتی که در بسیاری از مکانها مورداستفاده قرار میگیرند، در پنجره نیز میتوانند استفاده شوند تا در صورت بالا رفتن دمای داخل، با فرمان به سیستم اتوماسیون، پرده را طوری تنظیم کنند تا دما به میزان ایده آل برسد. پنجرههای خودکار میتوانند طوری برنامهریزی شوند تا در ساعات بیشینه مصرف برق، کامل بسته شوند تا از میزان اتلاف گرما بکاهند.
اگر راهکارهای دیگری در نصب پنجره میشناسید که در به کاهش مصرف انرژی کمک میکند
برگرفته از سایت:
http://ecogeek.ir/1393/04/how-to-find-the-right-window-treatments-to-save-energy-and-money/
Saveیکی از زیباییهای طبیعت، گلهای آفتابگردان هستند که خورشید را همچون معشوق خود دنبال میکنند. برترین تکنولوژیهای دنیا نیز آنهایی هستند که از طبیعت و قوانین جاری در آن الهام گرفتهاند.
خانهی گردان خورشیدی، زاییدهی افکار آقای رالف دیچ (Ralph Disch) برای توسعه خورشیدی ساننشیف (Sonnenschiff) و جنبش خورشیدی مدرن در آلمان است. این خانه، به طور کامل از مزیت انرژی خورشیدی بهرمند میشود زیرا متناسب با زاویهی تابش نور خورشید، میچرخد. این منجر میشود تا فضای داخلی خانه نیز از طریق پنجرههای سهگانه به بهترین شکل ممکن از نور طبیعی خورشیدی بهرمند شود. بنابراین، پنلهای خورشیدی و لولههای گرمایشی خورشیدی که در بام خانه نصب شدهاند به خوبی با گرمای خورشیدی تغذیه میشوند. نتیجهی آنچه که خدمتتان عرض شد، اولین خانهی مدرن “انرژی-مثبت” در دنیا است که حدود ۵ برابر انرژی مورد نیاز خود را تولید میکند.
بیست و پنج سال قبل، وقتی مسئولین فرایبورگ آلمان تصمیم به احداث یک نیروگاه انرژی اتمی در آن حوالی گرفتند، آقای رالف با شور و نشاط در جهت جلوگیری از احداث آن نیروگاه اقداماتی انجام داد. وقتی او احساسات و تعصب را خود برای یافتن یک راه جایگزین بکار گرفت، به خورشید نگاه کرد. نتیجه، خانهی مفهومی آفتابگردان بود که توسط انرژی جنبشی خود، به بهترین شکل ممکن از انرژی خورشیدی استفاده میکرد. این خانه به طوری زمانبندی شد تا در طول روز، همراه با خورشید، ۱۸۰ درجه بچرخد. پنلهای خورشیدی ۶.۶ کیلواتی بر روی بام، با تولید مازاد انرژی مورد نیاز خانه، آن را تبدیل به یک خانهی انرژی-مثبت کرده است. یک سیستم ریلی بر روی بام، گرمای حاصل شده در لولههای حرارتی جهت گرمایش آب مصرفی و رادیاتورها را دو برابر افزایش میدهد.
این خانه همچنین آبهای خاکستری و آب باران را مجددا برای مصارف مختلف مورد استفاده قرار میدهد. در خانهی آفتابگردان از سیستم کمپوست کنندهی توالت نیز استفاده شده است.
اولین نسخه آزمایشی در سال ۱۹۹۴ به عنوان خانهی آقای رالف در فرایبورگ ساخته شد. اکنون سه نمونه از این خانه در آلمان وجود دارد. دو نمونه بعدی یکی به عنوان ساختمان نمایشگاه برای یک شرکت در آفنبورگ و نمونه دوم به عنوان آزمایشگاه یک دندانپزشکی در بایرن مورد استفاده قرار گرفت. ساختمان گل آفتابگردان برای اولین بار در جهان برای تولید انرژی کاملا تجدید پذیر و انتشار رایگان مورد استفاده قرار گرفت.
در این ساختمان، چندین گیرنده برای برداشت انرژی در نظر گرفته شده: دو محور پنل ردیابی خورشیدی فتوولتائیک به مساحت ۶۰ متر مربع، یک مبدل زمین گرمایی، نردههای خورشیدی بالکن که برای تامین حرارت و فراهم کردن آب گرم مورد استفاده قرار میگیرد. این ساختمان، یک ساختمان کربن-صفر نیز هست یا به عبارتی، دی اکسید کربن تولید نمیکند.
در افزایش بازده این خانه و صرفهجویی در انرژی، استفاده از عایقهای مناسب نیز سهیم بودهاند.
PlusEnergy یا انرژی مثبت یک مفهوم جدید بود که توسط رالف ابداع شد. این کلمه نشان میدهد انرژی تولید شده بیش از انرژی مصرفی است. او با تکمیل محل اقامت خصوصی خود گل افتابگردان (در سال ۱۹۹۴) اولین خانه انرژی مثبت را به جهان معرفی کرد. هدف بعدی او فضاهای مسکونی، تجاری و خرده فروشی بود. PlusEnergy یا انرژی مثبت یک مفهوم ساده است که در طراحی فنی تحقق مییابد و یک ضرورت اساسی زیست محیطی است. رالف ادعا میکند که طراحی ساختمان پسیو یا غیر فعال کافی نیست، زیرا همچنان دی اکسید کربن به اتمسفر منتشر میکند.
برگرفته از سایت:
http://ecogeek.ir/1392/10/heliotrope-the-worlds-first-energy-positive-solar-home/#prettyPhoto